پس از CPU و GPU، حیاتی ترین فاکتور در مورد عملکرد کلی یک سیستم خرید رم مناسب است. دقیقاً مثل پردازنده و کارت گرافیک، مشخصات فنی هر رم مجموعه‌ای از کلمات اختصاری، پیچیده و ویژگی‌های فنی دیگریست که ممکن است برای یک کاربر عادی یا یک گیمر تازه کار نامفهوم باشد. پس چگونه یک RAM مناسب برای سیستم خود انتخاب کنیم؟ اگر با توجه به قیمت رم این روزها، قصد خريد رم داريد، ما در اين مقاله سعی كرديم مهمترين نكاتی را که برای خريد RAM به آن نیاز دارید، بررسی كنيم. امیدواریم با مطالعه این مقاله به جواب سوال خود برسید و بتوانید به آسانی رم مناسب خود را انتخاب کنید. با ادامه این مقاله کاربردی با ما همراه باشید.
رم چیست؟
برای شروع و قبل از پرداختن به نکات لازم برای خرید رم ، بهتر است کمی با این قطعه مهم و یار همیشگی CPU بپردازیم.
(RAM (Random Access Memory حافظه دسترسی تصادفی است و به شکلی از حافظه موقت در سیستم‌های هوشمند مثل کامپیوتر، لپ تاپ و یا گوشی موبایل اشاره دارد. برخلاف HDD یا SSD، رم به طور مداوم بازنویسی و به روز می‌شود؛ زیرا هدف آن این است که به CPU اجازه دهد تا به سرعت به داده‌های مربوطه بدون ذخیره دائمی آن‌ها دسترسی پیدا کند. اگر بخواهیم ساده‌تر بیان کنیم، رم مثل یک پارکینگ موقت عمل می‌کند و تنها برای مدت کوتاهی اطلاعات را در خود قرار می دهد تا در سریع ترین زمان ممکن این اطلاعات را به پردازنده برساند.
با اینکه گفته می‌شود رم بسیار سریعتر از تمامی حافظه‌های ذخيره سازی دائمی ديگر مثل هارد و اس اس دی است، نمی‌توان از آن برای ذخيره سازی اطلاعات استفاده كرد؛ زيرا رم به جريان برق وابسته بوده و به هنگام قطع شدن جريان برق (زمانی که کامپیوتر و لپ تاپ را خاموش می‌کنیم) تمام اطلاعات موجود در رم پاک می‌شود.
چرا RAM در کامپیوتر مهم است؟
با هم خواندیم که رم برای ذخیره داده‌های مرتبطی که CPU یا GPU نیاز به دسترسی سریع به آن دارند، استفاده می‌شود. به این ترتیب، برای Multitasking مانند باز نگه داشتن تعداد زیادی از برنامه‌ها به طور همزمان، نقش مهمی را بازی می‌کند. همچنین در بازی، نقش به سزایی در سرعت و عملکرد شما دارد در حدی که ممکن است ناکافی بودن حافظه رم از اجرای بعضی بازی‌ها جلوگیری کند.
10 نکته مهم برای خرید رم
1.تفاوت اندازه رم لپ تاپ و دسکتاپ
رم‌ها از نظر شکل، اندازه و پیکربندی پین‌های رابط که از طریق آن با مادربرد ارتباط برقرار می‌کنند، دسته بندی‌های گوناگونی دارند که سبب تمایز استفاده از آن‌ها در لپ تاپ یا نوت بوک‌ها و دسکتاپ‌ها می‌شود.
لپ‌تاپ‌ها از نوعی رم به نام SO-DIMM (Small Outline Dual In-Line Memory Module) استفاده می کنند، در حالی که PCها از ماژول DIMM (Dual In-Line Memory Module) (با نام UDIMM نیز شناخته می‌شود) استفاده می‌کنند. همانطور که از نام آن‌ها پیداست، SO-DIMM در واقع یک نسخه کوچکتر از DIMM است.
اندازه نوع رم SO-DIMM و DIMM
به دلیل محدودیت فضای فیزیکی در لپ تاپ، اندازه SO-DIMM تقریباً نصف اندازه DIMM است و طول آن 2.74 اینچ میباشد. به همین دلیل SO-DIMM دارای 260 پین بوده، در حالی که DIMM دارای 288 پین است.
از این رو، لپ‌تاپ‌ها و PCها تنها می‌توانند از نوع رم مناسب خود استفاده کنند، پس باید مراقب باشید که با توجه به قیمت رم نوع اشتباهی از رم را خریداری نکنید. خوشبختانه، تشخیص آن‌ها در نگاه اول آسان است.
2.انتخاب نوع DDR مناسب حین خرید رم
PCها در دو دهه گذشته در مجموع چهار نسخه از DDRها را تجربه کرده اند: DDR ،DDR2 ،DDR3 و DDR4 و در زمان نگارش اين مقاله هم به تازگی نسل جديد DDR5 عرضه شده است.
اکثریت قریب به اتفاق مادربردهای موجود در بازار از نسل چهارم DDR4 که در حدود سال 2016 به بازار عرضه شده است، استفاده می‌کنند. به تازگی با ورود DDR5 به بازار، مادربردهای نسل جدید نیز از این رم پشتیبانی خواهند کرد.
از جمله مادربردهای جدید بازار که از رم DDR5 پشتیبانی می‌کنند می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
- مادربرد ایسوس مدل PRIME Z690 P
- مادربرد ایسوس مدل ROG MAXIMUS Z690 EXTREME
- مادربرد ایسوس مدل PRIME Z690 P WIFI
- مادربرد ایسوس مدل ROG MAXIMUS Z690 FORMULA
- مادربرد ایسوس مدل PRIME Z690 A
در همین حال، با پیشرفت نسل‌ها، حافظه‌های DDR3 و مادربردهای سازگار با این نسل به سختی پیدا می‌شوند، پس می‌توان گفت که DDR3 در آستانه منسوخ شدن کامل است.
بدون پرداختن به جزئیات فنی، اجازه دهید بگوییم که DDR4 به طور قابل توجهی سریعتر از نسل قبلی خود بوده و تقریباً از هر نظر پیشرفت کرده است. نسل جدید DDR5 هم به شکل چشم گیری پیشرفت کرده اما هنوز در بازار فراگیر نشده است.
نکته مهمی که باید حین خرید رم به آن توجه داشت این است که DDR4 با مادربردها و CPUهای قدیمی سازگار نبوده و همچنین DDR3 هم با مادربردهای جدید سازگار نیست. پس به این نکته هنگام خرید رم توجه کنید.
3.پشتیبانی مادربرد از رم نکته‌ای کاربردی برای خرید رم
تعیین اینکه آیا مادربرد شما از DDR4 یا DDR3 پشتیبانی می‌کند بسیار ساده است؛ کافیست در منوی استارت کامپیوتر System Information را جستجو کنید و سپس در قسمت System Summary و بعد از آن در قسمت System Model ببینید کدام مادربرد را دارید. تنها کاری که باید انجام دهید این است که آن مدل را در وب سایت سازنده پیدا کنید و تمام اطلاعات مورد نیاز خود را در صفحه مشخصات فنی بررسی کنید.
4.بررسی تعداد اسلات‌های رم
در مرحله بعد، برای خرید رم بررسی تعداد اسلات‌های رم موجود را داریم که به راحتی از صفحه رسمی سازنده یا نگاهی به خود مادربرد قابل تشخیص است. تعداد اسلات‌ها بر اساس فرم فاکتور مادربرد متفاوت هستند که با بررسی آن‌ها خواهید فهمید چه تعداد رم در سیستم قابل استفاده است.
تعداد اسلات‌های رم بر اساس نوع مادربردها
- Mini ITX فقط دارای دو اسلات رم
- مادربردهای ATX داری چهار اسلات
- مادربردهای Micro ATX هم معمولاً از چهار اسلات رم پشتیبانی می کنند اما در برخی مدل های آن فقط دو اسلات وجود دارد.
- بعضی مادربردهای EATX نیز هشت اسلات دارند که برای همه کاربران شاید کاربردی نباشد.
5.حداکثر حافظه قابل پشتیبانی
برای بررسی حداکثر حافظه پشتیبانی شده توسط کامپیوترتان، نباید فقط به تعداد اسلات‌های رم توجه کنید، بلکه حداکثر حافظه قابل پشتیبانی مادربرد نیز اهمیت دارد که به شما می‌گوید حداکثر چه مقدار حافظه می‌توانید استفاده کنید. برای مثال این مقدار در مادربرد Z490-P ایسوس 128 گیگابایت بوده که یعنی شما می‌توانید حداکثر از دو رم 64 گیگابایتی یا چهار رم 32 گیگابایتی استفاده کنید.
اما نیازی نیست خیلی نگران این مورد باشید، زیرا اکثر مادربردهای موجود در بازار حداقل از حافظه 64GB پشتیبانی می‌کنند که مقدار خوبی برای سیستم‌های گیمینگ نیز محسوب می‌شود.
6.سرعت CLOCK نکته‌ای مهم برای خرید رم گیمینگ حرفه‌ای
درست مانند سرعت کلاک یک CPU یا GPU، سرعت کلاک یک ماژولِ RAM تعیین می‌کند که رم با چه سرعتی می‌تواند داده‌ها را پردازش کند. به طور کلی، سرعت کلاک بالاتر همیشه بهتر است، اما این نکته را هم در نظر بگیرید که اگر برای گیم می‌خواهید از رم استفاده کنید، ظرفیت از سرعت اهمیت بالاتری دارد.
سرعت کلاک بالاتر و رم اورکلاک شده در واقع می‌تواند باعث بهبود عملکرد سیستم شود، اما در بهترین حالت ممکن است چند فریم را بهبود بخشد. بنابراین اگر گیمر حرفه‌ای نیستید و می‌خواهید انتخاب به صرفه‌ای داشته باشید، سراغ رمی با حافظه بیشتر به جای سرعت کلاک بیشتر بروید.
7.محدودیت CPU برای خرید رم
همانطور که مادربرد محدودیت پشتیبانی از حافظه دارد، CPU هم حداکثر از یک مقدار مشخصی رم پشتیبانی می‌کند. اما درست مانند مادربردها، این محدودیت برای پردازنده‌های جدیدِ 64 بیتی که معمولاً تا 64 گیگابایت یا 128 گیگابایت رم را پشتیبانی می‌کنند، برای شما مشکلی ایجاد نخواهد کرد چون برای اکثر کارها به بیشتر از 16 گیگابایت رم نیاز پیدا نخواهید کرد. برای بررسی این مورد نیز می‌توانید به صفحه مشخصات فنی CPU خود مراجعه کنید.
8.پهنای باند و استفاده از رم چندکاناله
رم چند کاناله مدتی است که در مادربردها استفاده می‌شود و جذابیت اصلی آن در پهنای باند بیشتر نمایان می‌شود. از آنجایی که داده‌های زیادی وجود دارند که می‌توانند بین یک CPU و یک ماژول RAM تکی منتقل شوند، برای جلوگیری از ایجاد ترافیک و کاهش سرعت، تنظیمات دو کاناله و چهار کاناله وارد ترکیب می شوند. در مثال ساده تر می‌توان آن را با یک اتوبان تک بانده و دو بانده و چهار بانده مقایسه کرد که هرچه تعداد باند بیشتر باشد، ترافیک کاهش پیدا کرده و در نتیجه سرعت افزایش پیدا می‌کند.
همانطور که از نام آن پیداست، سیستم‌های دو کاناله از دو حافظه رم و سیستم های چهار کاناله از چهار عدد رم استفاده می‌کنند. بدیهی است از آنجایی که تعداد ماژول‌های رم بیشتری درگیر هستند، این می‌تواند تا حد زیادی پهنای باند را افزایش داده و عملکرد را بهبود بخشد.
با این حال، در زمان بازی، این حجم از پهنای باند نمود آنچنانی ندارد و رم‌های چند کاناله بیشتر برای سرورها و workstations که رم بسیار زیادی مصرف می کنند مناسب است. پس اگر رم برای گیم می‌خواهید، انتخاب رم چند کاناله انتخاب به صرفه‌ای برای شما نخواهد بود.
مزایای خرید رم چند کاناله
میزان هزینه در خرید رم چند کاناله کمتر است!
خرید چندین ماژول با ظرفیت کم، معمولاً ارزان تر از دریافت یک ماژول با ظرفیت بالاست. برای مثال، اگر در حال اسمبل یک رایانه شخصی با 32 گیگابایت رم هستید، می‌توانید با تهیه یک کیت 2×16 گیگابایتی یا یک کیت 4×8 گیگابایتی به جای یک ماژول 32 گیگابایتی، چند دلار از هزینه نهایی خود کم کنید.
توجه داشته باشید، قیمت‌ها می‌توانند بر اساس برند و شرایط بازار متفاوت باشند، بنابراین همیشه یک رم چند کاناله ارزانتر از تک کاناله نیست.
تعویض آسانتر رم معیوب
اگر دو یا چهار عدد رم داشته باشید، زمانی که یکی از رم‌ها خراب شود، تعویض حافظه رم معیوب آسانتر و ارزانتر است. علاوه بر این، اگر یک کیت 2×8 گیگابایتی دارید و یک ماژول نیاز به تعویض داشته باشد، همچنان می‌توانید از رایانه شخصی خود تنها با 8 گیگابایت رم استفاده کرده تا زمانی که ماژول جایگزین خریداری کنید. برعکس، اگر فقط یک حافظه رم 16 گیگابایتی داشتید و رم شما خراب می شد، سیستم شما برای مدتی از کار می افتاد.
و در نکته آخر هم باید بگوییم استفاده از رم چند کاناله در برخی بازی‌ها باعث بهبود جزئی در عملکرد می شود؛ اما در بعضی بازی‌ها نیز تغییر محسوسی ایجاد نمی شود و رم های تک کاناله عملکرد بهتری دارند. پس پیشنهاد می‌شود قیمت رم چند کاناله را در نظر بگیرید و برای کارهایی به جز گیمینگ از رم‌های چند کاناله استفاده کنید.
9.Timing و تاخیر (CL رم)
CAS/CL عبارتی برای بیان تأخیر است. در سیستم، تایمینگ شامل موارد زیادی می شود اما مهمترین آن CL (CPU LATENCY) بوده که بیانگر میزان تاخیر و اتلاف وقت رم در دریافت دستورات از سی پی یو است. تاخیر با سرعت رابطه عکس داشته و هر چه این عدد کمتر باشد، رم در عمل سرعت بیشتری دارد.
بدون اینکه خیلی وارد نکات فنی این موضوع شویم، باید بگوییم که تأخیر برای گیمرهای مبتدی اهمیت زیادی ندارد، درست مانند سرعت Clock و پهنای باند. مزایایی که cl پایین ارائه می دهد برای خیلی از کاربران و گیمرهای تازه کار اصلا مشهود نیست، بنابراین اگر گیمر یا کاربر حرفه‌ای نیستید واقعاً چیزی نیست که ارزش صرف هزینه اضافی را داشته باشد و ظرفیت هنوز در اولویت برای خرید شماست.
اگر علاقه مند هستید تا درباره تاخیر رم بدانید، پیشنهاد می‌کنیم تا مقاله "بررسی اصطلاحات مربوط به تاخیر رم | CL" را مطالعه کنید.
10.ظرفیت RAM نکته‌ای مهم برای خرید رم
همانطور که قبلاً اشاره کردیم، ظرفیت مهمترین عامل در هنگام بازی است و در حال حاضر 16 گیگابایت عدد طلایی هم برای گیمرها و هم کاربران عادی محسوب می‌شود. استفاده از رم‌های 32 گیگابایتی یا با ظرفیت‌های بیشتر، یک انتخاب حرفه‌ای است و طبیعتا هزینه بیشتری در پی دارد.
رم‌های 8 گیگابایتی برای مصارف روزمره و وب گردی با توجه به قیمت پایین انتخاب خوبی است که در بیشتر لپ تاپ‌های میان رده موجود در بازار از این ظرفیت استفاده شده است، اما اگر گیمر هستید به سراغ رم‌های 8 گیگابایتی نروید که ممکن است شما را در هنگام بازی ناامید کند و این قیمت رم برای شما هزینه اضافی بتراشد.
هنوز هم ممکن است رم‌های 4 گیگابایتی در بازار موجود باشند، اما این رم‌ها تنها برای کارهای سبک و وب گردی مناسب هستند و اگر قصد استفاده از WORD و کارهای دانشجویی را دارید، این رم‌ها را انتخاب کنید.
معرفی چند مورد از بهترین RAMهای بازار برای تصمیم گیری آسانتر، با وجود قیمت رم بالا نجومی این روزها
برندهای GSKILL ،Crucial و Geil از برترین تولید کنندگان رم در دنیا هستند که در زیر به برترین مدل‌های رم از این برندها اشاره کرده ایم:
- رم های برند Geil مدل Super luce
- رم های برند Crucial مدل BALLISTIX
- رم های برند GSKILL مدل‌های RIPJAWS و Trident Z RGB
تمامی این رم‌ها از برندهای مذکور در دادبان موجود هستند که می‌توانید به آسانی آن‌ها را بررسی کنید.
جمع بندی
در پایان، باید توجه داشته باشید با اینکه مدل‌های مختلف رم از نظر فنی قابل تعویض هستند، توصیه نمی‌شود رم‌هایی از برندها و مشخصات فنی متفاوت را باهم ترکیب کنید، زیرا ممکن است ناسازگاری و باگ‌هایی در سیستم ایجاد شود.
علاوه بر این، اگر از رم‌هایی استفاده می‌کنید که با سرعت‌های CLOCK متفاوت کار می‌کنند، همه ماژول‌ها سرعت خود را با به سرعت پایین ترین رم تنظیم می‌کنند. برای مثال در ترکیب یک رم 3200MHz با یک رم 2400MHz، هر دو رم با پایین ترین سرعت یعنی 2400MHz کار می‌کنند.
بنابراین، به طور خلاصه:
- ظرفیت را بر سرعت و تأخیر اولویت دهید.
- رم‌های چند کاناله را به جای ماژول‌های تک کاناله با ظرفیت بالا انتخاب کنید.(اگر گیمر نیستید.)
- اگر در آینده قصد ارتقا RAM خود را دارید، مدل‌های مختلف را با هم ترکیب نکنید.
فروشگاه اینترنتی دادبان عرضه کننده رم‌های گوناگون با قیمت‌های مناسب در بازار است، اگر در حال حاضر به دنبال رم مناسب خود هستید، پیشنهاد می‌کنیم به صفحه رم‌های دادبان مراجعه کرده و با مطالعه اطلاعات هر محصول و بررسی قیمت رم های بازار لذت یک خرید آسان و به صرفه را تجربه کنید.
