شاید از آن دسته افرادی باشید که در مورد کارت گرافیک یا همان VGA Card، چیزی نمی دانید یا ممکن است برای خرید کارت گرافیک اقدام کرده باشید و به دنبال آشنایی بیشتر با این قطعه مهم هستید، به هر دلیلی که به دنبال کارت گرافیک باشید، کافیست این مقاله را مطالعه کرده تا هر آنچه که برای آشنایی با این قطعه به آن نیاز دارید را کسب کنید. با ما همراه باشید.
کارت گرافیک چیست؟
حتما به گوشتان خورده که اگر گیمر هستید، برای داشتن لذت چندین برابر در بازی باید کارت گرافیک قدرتمندی داشته باشید، اما دلیل چیست؟
در واقع تمامی تصاویری که بر روی مانیتور به شما نمایش داده می شوند، به دست کارت گرافیک تولید می شوند. VGA Card برای ارتباط با مانیتور، داده ها را به سینگال تبدیل می کند و سپس این سینگال توسط مانیتور نمایش داده می شود و شما می توانید تصاویر تولید شده را به آسانی مشاهده کنید.
موردی که کارت گرافیک ها را از هم متمایز می کند کیفیت تصاویر نشان داده شده به واسطه آن ها است. در واقع هر چقدر VGA Card قدرتمندتر و بهتری داشته باشید، تصاویر نمایش داده شده از کیفیت بالاتری برخوردار می شوند. از این رو پیشنهاد می شود تا گیمرها و افرادی که کارهای رندرینگ و طراحی سنگین دارند از VGA Card های قدرتمندتری نسبت به افراد معمولی استفاده کنند.
نکته ای که ممکن است مبتدی ها دچار اشتباه شوند، تفاوت کارت گرافیک با GPU است. کارت گرافیک به بردی گفته می شود که تمامی قطعات از جمله خازن ها، خود GPU، پورت ها و... بر روی آن قرار دارند. اما GPU مغز کارت گرافیک بوده و کارهای پردازش گرافیکی را بر عهده دارد.
انواع کارت گرافیک
کارت گرافیک ها بر اساس نوع قرارگیری شان در سیستم به دو نوع دسته بندی می شوند که عبارت است از:
مجتمع، یکپارچه (On Board)
به پردازنده های گرافیکی که بر روی CPU قرار می گیرند و قابل جدا شدن نیستند، یکپارچه (On Board) گفته می شود. اگر به دنبال کارهای سنگین نیستید و در حد کارهای معمولی روزانه از لپ تاپ یا کامپیوتر خود استفاده می کنید، این نوع VGA Card مناسب شماست. این نوع از کارت های گرافیک، معمولا حافظه زیادی ندارند و برای کارهایشان از RAM سیستم استفاده می کنند.
از جمله کمپانی هایی که این نوع VGA Card های مجتمع را تولید می کنند، می توان به کمپانی های AMD و Intel اشاره نمود.
ویژگی ها و مزایای کارت گرافیک های On Board
- قابل استفاده هم در لپ تاپ و هم در کامپیوتر
- استفاده کمتر و بهینه تر از برق
- ابعاد کوچک و کم جا
- نیاز به خنک کننده های مجزا ندارد.
- گرمای زیادی تولید نمی کند.
- ارزان قیمت تر هستند.
- قابل استفاده برای کارهای گرافیکی ساده و ادیت ویدئوهای دو بعدی
معایب کارت گرافیک های On Board
- برای کارهای رندرینگ و بازی پیشنهاد نمی شود.
- قابل تعویض با گارت گرافیک دیگری نیست.
مجزا، اختصاصی (Add In)
این VGA Card ها به صورت جداگانه بر روی مادربرد قابل نصب و تعویض می باشند و کاملا مناسب کسانی هستند که به بروز بودن سیستم خود علاقه دارند و ممکن است در آینده به فکر آپدیت VGA Card خود بیافتند و کارت گرافیک جدیدی بر روی سیستم خود نصب کنند. اگر گیمر هستید و یا کارهای رندرینگ انجام می دهید به شما این نوع از کارت های گرافیک را پیشنهاد می کنیم.
تفاوت کارت های گرافیک Add In با مجتمع در این است که این نوع دارای حافظه اختصاصی هستند و برای انجام کارهای خود از حافظه داخلی سیستم استفاده نکرده و به طور کامل از حافظه داخلی خود استفاده می کند.
از جمله کمپانی هایی که این نوع VGA Card ها را تولید می کنند، می توان به کمپانی های AMD و Nvidia اشاره نمود.
معایب کارت گرافیک Add In
- گرمای زیادی تولید می کنند.
- نیاز به فن های خنک کننده قوی دارند.
- برق زیادی استفاده می کنند.
نحوه نامگذاری کارت گرافیک به چه صورت است؟
شاید برایتان سوال باشد که کارت گرافیک ها که معمولا اسم های سختی دارند، چگونه نامگذاری می شوند؛ باید گفت که پشت این نامگذاری سخت و طولانی استانداری نهفته است. نامگذاری ها بسته به نوع برند با هم تفاوت دارند که در زیر نحوه نامگذاری برند گیگابایت را آورده ایم:
- سازنده کارت گرافیک
- برند پردازنده گرافیکی
- مدل پردازنده گرافیکی
- سری
- ظرفیت حافظه
- نوع حافظه
مثال:
GIGABYTE + GeForce + RTX3090 + EXTREME + 24GB + GDDR6X
اجزای کارت گرافیک
با توجه به اینکه سالانه بازی های جدید و پیشرفته وارد بازار می شوند، کارت های گرافیک باید خود را با این بازی های وقف دهند؛ از این رو شاهد عرضه کارت های گرافیکی هستیم که ممکن است در قطعاتشان با یکدیگر تفاوت داشته باشند اما بعضی از قطعات که جزو قطعات کلیدی هر VGA Card به حساب می آید در تمامی آنها یکسان است. اجزای تشکیل دهنده به صورت زیر است:
واحد پردازش گرافیکی (Graphic Processing Unit)
GPU مهمترین بخش VGA Card و مغز آن محسوب می شود. این تراشه قدرتمند تمام تصاویری که در مانیتور مشاهده می کنید را از قبل پردازش می کند.
حافظه ویدئویی (video Memory)
همانطور که از نام این بخش پیداست، حافظه ویدئویی بخشی است که تمامی داده های تصویری که قرار است پردازش شوند را در خود ذخیره می کند که متناسب با نیاز کاربران ظرفیت های متفاوتی دارند.
برد مدار چاپی
بر روی برد مدار چاپی (PCB) تمامی قطعه هایی که مربوط به کارت گرافیک هستند، نصب می شود. شاید این نکته را ندانید اما جنس این برد بر روی کیفیت عملکرد VGA Card تاثیر بالایی دارد.
محل اتصال نمایشگر (Display Connectors)
داده ها که در GPU پردازش شدند، برای اینکه بر روی مانیتور نمایش داده شوند از طریق یک کابل به مانیتور منتقل می شوند. به همین دلیل یک پورت بر روی VGA Card بدین منظور قرار گرفته شده است که متناسب با نوع تصویر متفاوت می باشد. برای مثال برای تصاویر معمولی پورت D-SUB (در ایران با نام VGA معروف شده است.) و تصاویر با وضوح 4K از پورت های HDMI یا Display به دلیل دارا بودن پین های بیشتر استفاده می شود. امروزه اکثر کارت گرافیک ها پورت HDMI یا Display را دارند.
مدار تنظیم کننده ولتاژ (VRM)
این بخش وظیفه رساندن برق به قسمت های مختلف کارت گرافیک را بر عهده دارد. قوی بودن این بخش سبب بالا رفتن کیفیت VGA Card و بهتر انجام شدن اورکلاک بدون نویز می باشد.
پل (Bridge)
برخی VGA Card ها امکان اتصال به یکدیگر را دارند که سبب می شود بازی ها و برنامه های سنگین راحت تر انجام شوند. این ویژگی در کارت گرافیک های قوی و سطح بالا دیده می شود. اتصال این کارت های گرافیک به یکدیگر توسط پل انجام می شود.
رابط اتصال (Interface)
این بخش همانطور که از نامش پیداست، وظیفه اتصال کارت گرافیک، انتقال اطلاعات و همچنین برق رسانی و نگه داشتن برد را به عهده دارد. تاکنون پنج نسل از این Interface ها روانه بازار شده اند که با نام های PCI-Express 1-2-3-4-5 شناخته می شوند.
Frame Buffer
در این بخش پردازش انجام نمی شود و فقط نقش فرستنده دارد. این چیپ بعد از بررسی و چک کردن حافظه، اطلاعات را برای مبدل دیجیتال به آنالوگ می فرستد.
هیت سینک
از آنجایی که حافظه، ماسفت ها و GPU در حین کار گرمای زیادی از خود تولید می کنند، برای خنک کردن این قطعات از هیت سینک استفاده می شود که بر روی تمامی قطعات تولید کننده گرما در VGA Card، قرار می گیرند.
نحوه کار هیت سینک به این صورت است که ابتدا گرمای تولید شده توسط این قطعات به صفحه هایی از جنس آلومینیوم و مس برخورد کرده و بعد از آن لوله های مسی یا به اصطلاح هیت پایپ ها گرما را به صفحات بزرگ تر آلومینیومی به نام سینک منتقل می کند، این صفحات گرما را پخش کرده و در آخر فن های تعبیه شده این گرما را از هیت سینک خارج می کنند.
پورت های خروجی(OutPut)
یکی از بخش های مهمی که سبب می شود تا تصاویر زیبا و با کیفیت تولید شده توسط VGA Card بر روی مانیتور نمایان شود، پورت های خروجی هستند.
هر کارت گرافیک چندین پورت خروجی دارد که باید هنگام خرید از سازگاری آن ها با مانتیورتان اطمینان حاصل کنید. هر چند کابل های تبدیل برای پشتیبانی مانیتورها از VGA Card در بازار وجود دارد، اما حتما در نظر بگیرید که این کابل ها حداکثر رزولوشن و کیفیت را برای شما مهیا می کنند.
Graphic Co-Processor
برخی از کارت های گرافیک برای عملیات های گرافیکی، خودشان پردازش می کنند و نیاز به CPU ندارند، در این کارت ها سرعت refresh rate بالاتر است و کیفیت بالایی را برایتان فراهم می کند.
Graphics Accelerator در کارت گرافیک
همانند مورد بالا، این بخش نیز برای پردازش نیاز به CPU ندارد، ولی در این مورد سرعت انتقال اطلاعات پایین است.
Graphic BIOS
این تراشه کوچک کارهایی که هر قطعه در VGA Card بر عهده دارد را مشخص می کند و به آن ها بازگو می کند.
پره های خنک کننده یا فن (Fan)
فن ها در کنار هیت سینک ها در خنک سازی VGA Card نقش اساسی دارند. این فن ها علاوه بر جنس پلاستیکی و فلزی بودن، در مدل طراحیشان نیز متفاوت اند. این طراحی ها عبارتند از: پره بسته، شلاقی، تونلی، پره باز و... .
نکته مهمی که بر روی قیمت این فن ها تاثیر گذار است، میزان صدای فن ها و لغزش آن هاست که باید هنگام خرید به آن توجه شود.
Closed Loop Liquid Cooling / CLC / AIO
این مورد برای خنک سازی به کمک مایع استفاده می شود که نحوه عملکرد آن مشابه رادیاتور است و مایع در لوله ها چرخیده و به خنک شدن VGA Card کمک زیادی می کند. این نوع خنک سازی در همه کارت گرافیک ها موجود نمی باشد؛ پس اگر بازی های طولانی مدت انجام می دهید و برای خنک سازی نیاز به خنک کننده های زیادی دارید، از این نوع کارت گرافیک ها استفاده کنید.
این نوع خنک کننده ها در CPU کاربرد دارند ولی در VGA ها نیز به تازگی مورد استفاده قرار می گیرند.
دمای مناسب برای کارت گرافیک
شاید بخواهید بدانید کارت گرافیک شما در حین کار در چه بازه دمایی قرار می گیرد و آیا این دما برای VGA Card شما مناسب است یا خیر.
در پاسخ به این سوال باید گفت که دمای این قطعه بسته به طراحی و مدل آن متفاوت است اما به صورت میانگین دمای 65 تا 70 درجه به عنوان دمای عالی برای VGA Card ها به شمار می آید.
دسته بندی هایی که نیز وجود دارد که دمای 80 به بالا را نا مناسب و 85 به بالا را وضعیت خطرناک تلقی می کنند.
13 برند مطرح سفارشی سازی کننده کارت گرافیک
برندهایی هستند که VGA Card ها را متناسب با نیاز شما سفارشی سازی کرده اند و دادبان 13 مورد از این برندهای مطرح را برای شما لیست کرده است. در تمامی این برندها از برند Nvidia و AMD استفاده شده است. این برندها با وجود اینکه قیمت بیشتری دارند، کارایی بیشتری برای شما خواهند داشت. برای خرید حتما مواردی چون سرعت، نوع و مقدار حافظه و فرکانس و خنک کننده ها را در نظر بگیرید.
این برندها عبارتند از:
- GigaByte
- ASUS
- XFX
- MSI
- Zotac
- Leadtek
- Pixelview
- Gainwrd
- Soyo
- PNY
- Phoenix
- EVGA
- TONB
راهنمای خرید کارت گرافیک به صرفه و مناسب
یکی از دو موردی که در خرید VGA Card اهمیت بالایی دارند، بودجه مالی و نوع استفاده شما از کارت گرافیک است. برای مثال اگر کارهای روزمره یا برای مثال وبگردی انجام می دهید، لازم نیست هزینه بیشتری صرف خرید کارت گرافیک کنید و یک VGA Card معمولی پاسخگوی شماست. در مقاله مربوط به خرید VGA Card ها بیشتر در این مورد صحبت خواهیم کرد.
چکیده
در این مقاله در مورد انواع، اجزا، برندهای مطرح، دمای مناسب و نحوه نامگذاری کارت گرافیک صحبت کردیم و دانستیم که این قطعه ارزشمند چه تاثیری بر روی نمایش تصاویر روی مانیتور دارد. اگر در این زمینه سوالی دارید، از ما بپرسید.
دادبان پیشرو در تکنولوژی